Türk lirasının, Amerikan doları karşısında sürekli baskı altında kalması ne yazık ki Türk ekonomisini zorlayan en temel faktörlerden birisidir. Geçen hafta açıklanan BDDK’nın verilerine göre döviz mevduatları toplamı 252 milyar dolar civarında bulunuyor. Yakın dönemde en yüksek seviye olan Ocak 2021’deki 258 milyar dolara yakın. Toplam mevduat hesaplarının yüzde 56’sını döviz mevduatı oluşturuyor. Doların, TL karşısındaki yüksek düzeyine rağmen döviz …

Son haftalarda tarım emekçilerinin eylemleri gündemde daha sık yerini almaya başladı. Bir yandan gıda enflasyonunun hızlı artışı bir yandan çiftçilerin yakarışları gündeme damga vuruyor. Son birkaç yıldır Tarım Bakanlığı’nın aldığı önlemler dağ gibi birikmiş sorunları çözmeye yetmiyor. TARIM SEKTÖRÜNÜN GERİLEYİŞİ 1980’de tarım sektörünün GSYİH’deki payı yaklaşık olarak % 25 iken 2020’de %6,6’ya kadar geriledi. Sektörün toplam istihdamdaki payı 1980’de %50’lerdeyken …

Emperyalizm cephesinde yaprak dökümü devam ediyor. ABD’nin önde gelen ‘düşünce kuruluşları’ndan biri olan CSIS (Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi) geçen hafta içinde çok çarpıcı bir rapor yayınladı. Raporun başlığı ‘ABD’nin Rekabetçiliği; Nerede Duruyoruz? Ne Yapacağız?’. Rapor ABD’nin dünya ticaretinde rekabet avantajını neden kaybettiğini irdeliyor. ‘Rekabet’ kavramı Atlantik iktisatçılarının ve kurumlarının dilinden düşmez. Önce bu kavramı irdeleyip sonra CSIS raporuna dönelim. …

Türkiye’de ve dünyada son 40 yıl boyunca uygulanan neoliberal politikalar kapitalizmin enflasyon ve işsizlik sorununu büyüttü ve kronikleştirdi.

Neoliberal ekonomilerin yaygınlaştığı 1980’lerden itibaren sermaye akımlarının serbestleştirilmesi kapitalizmin krizlerini yoğunlaştırdı. 1980’lerden sonra krizler adeta olağan bir rutine dönüştü. Finansal piyasaların ve kurumların ekonomide ağırlığını artırması nedeniyle krizler reel ekonomiyi de aynı oranda sarsar oldu. Az sayıda şirket ve kişilerde aşırı boyutlarda yoğunlaşan sermaye, daha fazla kar hırsı ile sıklıkla varlık balonlarının şişmesine ve patlamasına yol açtı. Bu balonlar kimi …

Geçen hafta içinde yapılan G7 ülkeleri maliye bakanları toplantısında tarihi bir karar alındı. Toplantıda uluslararası şirketlerden asgari yüzde 15 vergi alınmasına karar verildi ve küresel ölçekte bir vergi sistemine ilişkin ilk somut adım atılmış oldu. AB Komisyonu Başkanı Ursula van der Leyen de bu gelişmeyi olumlu karşıladı. G20 ve OECD ülkelerinin de önümüzdeki aylarda sürece dâhil olarak uygulamaya başlaması bekleniyor. …

ABD imparatorluğunun çatırdaması ve Çin’in yükselişi iki ülke arasında siyasi, askeri, ekonomik alanların tümünde yarışı hızlandırıyor. ABD’nin alışılagelmiş teknolojik üstünlüğü Çin’in son 10 yıl içinde gösterdiği atılımla kırılmış durumda. Bu süreci özellikle blokzincir ve dijital paralar alanında net olarak gözlemliyoruz. Geçtiğimiz ay içinde ABD’nin önemli düşünce kuruluşlarından biri olan Foreign Policy Research Institute konu ile ilgili bir rapor hazırladı. Bu …

Uluslararası mali oligarşi sermayenin serbest dolaşımı sayesinde sıcak para ihtiyacı olan ülkeleri kolaylıkla tehdit eder. Ekonomistler sıcak para hareketlerini sadece uluslararası ekonominin gündemine bağlamakla yetinirler. Ancak bu sığ bir yaklaşımdır. Genel olarak para akışında gelişmiş ülkelerin faizleri ve para arzı politikaları etkili olur; bu doğru. Ancak ‘kara liste’de bulunan ülkelerde bu mekanizma biraz daha farklı çalışır. ‘Kara liste’den kastedilen şey …

Derecelendirme şirketlerinin açıklamaları zaman zaman Türkiye sermaye piyasalarında büyük dalgalanmalara sebep olur. Sıcak para hareketlerinin yoğun olduğu dönemlerde sermaye piyasalarının hassasiyeti iyice artar ve piyasa gündeminin başköşesinde yer alır. Bu konu uluslararası finans sektörünün tabularından biridir. Sadece kriz zamanlarında tartışılır ve sonrasında unutulur gider. Peki, derecelendirme şirketleri nedir ve neden sermaye piyasaları bunların ağzına bakmak zorundadırlar? Derecelendirme şirketleri özel şirket …

Net rezerv mi, brüt rezerv mi? Rezerv hesaplamasında yapılan çarpıtmalar.  Bu hafta Atlantik sermayesinin gözünden döviz rezervi yeterliliği hesaplama metotlarına bakalım. IMF’ye ve klasik iktisat okuluna göre rezerv hesaplamalarında üç temel kriter kullanılır; döviz rezervlerinin ithalata oranı, döviz rezervlerinin dış borca oranı ve döviz rezervlerinin para arzına yani M2’ye oranı. Burada ifade edilen rezervlerin hepsi brüt rezervlerdir. Ayrıca IMF’ye ait …